English

 

 Masa tenisi forumuna katılın, fikirlerinizi belirtin

 

  Altın Web Ödülü

Ankara'da

Masa tenisi Dersi verilir.

Ayrıca herkese oynama imkanı.

Tufan Yalçın

yalcin.tufan@gmail.com


 

Spin

SPİN HAKKINDA BİLMEK İSTEYİP DE SORMAYA ASLA CESARET EDEMEDİKLERİNİZ

Larry Hodges

USATT Sertifikalı Ulusal Çalıştırıcı

(USATT Dergisi Temmuz/Ağustos 1999 ve Paddle Palace Dergisinin Kış 2000/2001 sayılarında yayınlanmıştır)

Ciddi bir masa tenisi oyuncusu ile en alt seviye bir oyuncu arasındaki en büyük fark spindir. Ciddi oyuncular spini hem servislerinde hem de top gidiş gelişlerindeki vuruşlarında, topu kontrol etmek ve rakibe hata yaptırmak amacıyla kullanırlar. Bu yazının amacı spin çeşitlerini, amaçlarını ve etkilerini tanımlamak ve ayrıca spini nasıl oluşturacağımızı, nasıl karşılayabileceğimizi ve spinli bir topun havada nasıl yön değiştirebildiğini izah etmektir.

Spin Çeşitleri

Masa tenisinde kaç farklı temel spin çeşidi vardır? Bu sorunun en yaygın cevabı 4 olacaktır: topspin, kesme ve her iki yönde yanspin. Bir çok oyuncu için bu yeterli bir cevaptır. Fakat daha doğru cevap yedi artı sayısız kombinasyonlarıdır.

Top birbirine dik olan üç farklı eksende ve her bir eksende iki farklı yönde dönebilir. Farzedelim ki topa vuruş yaptınız ve topun dönerek gidişini gözlemliyorsunuz.

  • Eğer top ileriye doğru dönüyorsa bu bir topspin dir.

  • Eğer top geriye doğru dönerek gidiyorsa bu bir kesme dir.

  • Eğer top sağdan sola ve ileriye doğru dönüyorsa bu bir sağ yanspin dir.

  • Eğer top soldan sağa ve ileriye doğru dönüyorsa bu bir sol yanspin dir.

  • Eğer top size göre saat yönünde dönüyorsa bu bir sağ burgulu spindir.

  • Eğer top size göre saatin aksi yönünde dönüyorsa bu bir sol burgulu spindir.

  • Eğer top hiç dönmüyorsa bu spinsiz bir vuruştur.

Spinsiz vuruşlar kendi başına bir spinli vuruş olarak da düşünülürler. En üst seviye oyunculara kulak verirseniz onların "aşırı spinsiz" ifadesini kullandıklarına şahit olursunuz. Bu tezat gibi görünmesine rağmen bahsettikleri şey çok spinli (genellikle kesme) gibi görünen spinsiz bir servistir.

Burgulu spinlere üst seviye oyuncuların servisleri dışında nadiren rastlanılır. Bu spin genelde sadece topu yükseğe atarak yapılan servis vuruşlarında üretilebilir. Eğer böyle bir spinle karşılaşırsanız yanspin ve burgulu spin farkını iyice anlamış olmanız gerekir. Dönüş eksenini gözünüzün önüne getirirseniz anlamanız daha kolaylaşır. Yanspin için eksen yukarı ve aşaıya doğrudur. Burgulu spin de ise eksen size ve sizden uzağa doğrudur (topspin ve kesme için soldan sağa doğrudur).

Meraklıları için kesme/topspin, yanspin ve burgulu spinin aslında toplam tam 27 kombinasyonu vardır (bu üç tür spinin 8 kombinasyonu vardır. Siz de bulabilirsiniz!). 27 farklı spin tanımlamasını size alıştırma olarak bırakıyorum (spinsiz vuruşu unutmayın!).

Spinin Etkileri

Tüm spinlerin 3 ana etkisi vardır. Havada nasıl gittikleri, masada nasıl zıpladıkları ve rakibin raketinden nasıl etkilendikleri. Aşağıda her spinin ana etkileri sıralanmıştır.

Topspin

Havada gidişi

Aşağıya doğru bükülür

Masada zıplaması

Alçak ve hızlı zıplama

Rakibin raketine çarptığında

Yukarıya doğru ve hızlı

 

Kesme

Havada gidişi

Yüzer gibi gider

Masada zıplaması

Top yavaşlar

Rakibin raketine çarptığında

Aşağıya doğru gider

 

Yanspin

Havada gidişi

Yana doğru bükülür

Masada zıplaması

Hafif yana doğru gider fakat çok fazla değil

Rakibin raketine çarptığında

Yana doğru zıplar

 

Burgulu spin

Havada

Hafif yana doğru bükülür

Masada zıplaması

Çok keskin yana doğru zıplar

Rakibin raketine çarptığında

Rakibin raketi çok açık veya kapalı değilse fazla etkili olmaz. Aksi taktirde yana doğru gider.

Spinin Amacı

Spin, servis veya top gidiş gelişleri sırasında topu kontrol etmek ve rakibi hataya zorlamak için kullanılır. Şimdi spin türlerinin amaçlarını daha detaylı olarak inceleyelim.

Topspin

Servis atarken topspin esas olarak rakipten yüksek top döndürmek veya rakibin topu dışarı atmasını sağlamak için kullanılır. Eğer rakip böyle bir servisi karşılarken vuruşunda düzeltme yapmazsa (aşağıya doğru vurmazsa) topspin rakibin karşıladığı topun yükselmesine veya uzun olarak masa dışına çıkmasına sebep olur. Genelde oyuncular böyle bir servisi çok hızlı bir hareketle ve kesmeye benzeterek atarlar ve rakibi yanıltarak hata yapmasını sağlarlar.

Top gidiş gelişleri sırasında topspin topun masaya doğru hızlı bir şekilde alçalmasına sebep olur. Böylece oyuncu topa çok hızlı bir şekilde vurabilir ve topspinin alçalma özelliğinden dolayı top masa dışına çıkmadan karşıya gider. Topspin çok alçaktan gelen toplara atak yapılmaını sağladığı gibi topun aşağıya doğru gitme özelliğinden dolayı normalde masa dışına gidecek olan topların masaya düşmesini sağlayarak top gidiş gelişlerinde hata yapma payını azaltır. Bunu şöyle de düşünebilirsiniz. Nispeten alçaktan gelen bir topa topspinsiz hızlı bir şekilde vurursanız, top daha yavaş düşer ve ancak masanın dış kenarına yakın kısmına değebilir. Aynı vuruşu topspin olarak yaparsanız masada 3 misli büyük bir alanda herhangi bir yere düşebilir. Bu da topu düşürmeniz gereken hedefinizin 3 misli daha büyük olması demektir!

Topspinli servis atıldığında rakibin topu yükseltmesine veya masa dışına atmasına sebep olacağından bahsetmiştik. Yüksek topspinli hızlı vuruş ise masa tenisinde top gidiş gelişlerinde yapılan en önemli vuruştur. Rakibi, topu defansif bir şekilde karşılamaya veya zor bir karşı atak vuruşu yapmaya zorlar.

Kesme

Kesme olarak kullanılan bir servisin amacı rakibin topu fileye göndermesini sağlamaktır. Ayrıca rakibin sizin atak yapabileceğiniz şekilde top göndermesini sağlamakta da etkilidir. Genelde oyuncular kesme servis atarken bunu topspin, yanspin veya spinsiz gibi gösterip rakibi yanıltmaya çalışırlar.

Top gidiş gelişlerinde kesme nispeten defansif bir vuruştur. Gelen kesmeye karşı kesme top göndermek uygun atak pozisyonu almak için yapılabilir ve bir çok oyuncuya karşı çok etkilidir. Fakat rakibe de atak yapma fırsatı verebilir (özellikle hızlı loop vuruşu ile). Bu yüzden dikkatlice ve aşırı kullanılmamalıdır.

Ayrıca masadan uzaklaşıp topspinli topları kesme ile döndüren bir çok defans oyuncusu vardır. Böyle toplar rakibe atak yapma fırsatı verir. Fakat defansı çok iyi yapan oyuncular da vardır. Bu oyuncular rakip hata yapıncaya veya sayı yapabilecekleri kolay bir top atıncaya kadar her topu kesme ile döndürebilirler.

Yanspin

Yanspin esas olarak servislerde kullanılır. Amacı rakibin topu yandan masa dışına atmasını veya istediğiniz yere döndürmesini sağlamaktır. Ayrıca yanspin rakibin raketine değince hızlandığı için rakibin topu yandan dışarı atması kadar karşıdan dışarı atmasını da sağlar. Genelde yanspinli servisler kesmeye benzetilerek atılır, bu da rakip topu kesme ile döndürdüğünde topun yandan dışarı çıkmasına sebep olur. Rakibe hata yaptırmak için atılan servislerde yanspin, topspinle birlikte de kullanılabilir. Bu da rakibin topun hem yana, hem de karşıdan masa dışına çıkma riskiyle uğraşmasını sağlar.

Yanspin üst seviye oyuncular dışında top gidiş gelişlerinde çok fazla kullanılmaz. Üst seviye oyuncular yanspinli hızlı vuruş, yanspinli defansif yüksek top ve yanspinli kesme vuruşu yapabilirler. Yeni başlayan ve orta seviye oyuncular bu vuruşları yapmayı ilk fırsatta öğrenmelidirler. Böylece üst seviyelere ulaştıklarında bu vuruşları kontrollü bir şekilde yapmayı da başaracaklardır.

Burgulu Spin

Burgulu spin masa tenisinde çok yaygın değildir ve sadece ileri seviye oyuncular tarafından servis atarken kullanılır. Servis sırasında bu vuruşu topu yükseğe atmadan yapmak çok zordur. Bazen topa zor yetişen bir oyuncu yer seviyesinden bir vuruş yapar ve top masaya değdiği zaman burgulu spinden dolayı yana doğru zıplar. Defansif yüksek top veya karşı spin vuruşlarında bu tür spin kullanılabilir.

Burgulu spin servislerde çok etkili olabilir. Top masanın uzak kenarına değdiğinde yana doğru zıplar ve rakibin de masa dışına çıkmasını sağlar. Ayrıca rakiplerde genelde burgulu spini döndürme içgüdüsü yoktur. Burgulu spin içeren bir servis attığınızı ve topun saat yönünde dönerek karşıya doğru gittiğini farzedin. Rakip topun alt kısmına vurursa (kesme) top sizin sağ tarafınıza doğru zıplayacaktır. Rakip topun üst kısmına vurursa top sizin sol tarafınıza doğru zıplayacaktır. Topun dönüşünü ve rakibin raketine çarptığında hangi yöne fırladığını düşünürseniz bunu daha kolay anlayabilirsiniz.

Spinsiz

Spinli gibi görünüp spinsiz olarak atılan servisler çok etkilidir. Eğer rakibi yanıltıp olmayan spine karşı bir vuruş yaptırabiliyorsanız topa spin eklemenize gerek yoktur.

Sıkça oyuncular kesme servis atıyor gibi yapıp topa raketin sapına yakın kısmıyla vururlar (raketin en yavaş hareket ettiği kısım) ve topu hızlı bir şekilde spinsiz olarak karşıya gönderirler. Topla temastan sonra bileğinizi büküp uzunca bir takip hareketi yaparsanız rakibiniz muhtemelen top üzerinde falso olduğunu düşünecektir. Aslında bu "aşırı spinsiz" bir servistir!

Ayrıca top gidiş gelişleri sırasında spinsiz toplar rakibi yanıltıp spinli zannettirecek şekilde de kullanılır. Kesme bir topa vuruş yaparken çoğu oyuncu raketini açarak vuruş yapar. Eğer siz onlara kesmeye benzer, fakat spinsiz bir top atarsanız topu havaya doğru kaldıracaklardır. Benzer şekilde spinsiz bir spin vuruşu yaparak rakibi kandırmak da mümkündür.

Spinsiz vuruşların bir avantajı da hızlı servislerdir. Eğer rakip attığınız hızlı servisde topspin olduğunu düşünürse topu raketini hafifçe kapatarak karşılayacaktır. Eğer servisinizde spin yok ise rakibin karşıladığı top doğrudan fileye gidecektir. Bu servisin etkili olması için rakibin topun falsosunu (veya falso olmamasını) anlayamaması için hızlı atılması gerekliliğidır.

Spinli bir top rakibin raketine çarptığı zaman top hızı ve falsosundaki enerjiden dolayı zıplayacaktır. Spinsiz bir topta falso olmadığı için daha yavaş bir şekilde zıplayacaktır. Oyuncuların spinsiz topları fileye atmalarının sebebi topun rakete çarptığı zaman umdukları kadar hızlı bir şekilde zıplamamasıdır. Benzer şekilde spinli topların fazladan zıplama özelliğini dikkate almadıkları için masanın dışına attıklarına da sıkça rastlanır.

Spini oluşturmak

Spin servis sırasında veya top gidiş gelişleri sırasında oluşturulur. Bunların farkı servis atarken topun tamamen sizin kontrolünüzde olmasıdır (topu havaya istediğiniz şekilde atabilirsiniz). Top gidiş gelişlerinde ise top size farklı şekillerde gelir ve gelişine göre reaksiyon göstermeniz gerekir.

İyi spin oluşturabilmek için üç şeye ihtiyacınız vardır : raket hızı, topu fırçalayarak temas ve topu tutabilen bir raket yüzeyi (topu tutmayan bir raket yüzeyi ile fazla spin üretemezsiniz fakat rakibin spinini karşılayabilirsiniz. Yalnız bu spin oluşturmakla aynı şey değildir).

İyi spin oluşturmak istiyorsanız rahat ve gevşek olmanız önemlidir. Kaslarınız gerginse birbirleriyle uyumlu olarak çalışamayacaklar ve çok az spin üretmenize sebep olacaklardır. Bir şeye önce kamçı ile, sonra da bir sopa ile vurduğunuzu düşünün. Kamçının ucunun sopanın ucuna göre ne kadar daha hızlı hareket ettiğine dikkat ederseniz bu size gevşek ve rahatlamış kaslar ile gergin (sopa gibi) kaslar arasındaki farkı gösterecektir.

Spinli servis

Topa spin ekleyebileceğiniz sayısız servis şekli vardır fakat bunlar bu yazının amacı dışındadır. Bizim inceleyeceğimiz konu servis sırasında topa spin eklemenin temel kurallarıdır.

Maksimum spin elde etmek için topu tutabilen düz bir lastik kullanmalısınız. Pütürlü lastikler gibi topu daha az tutan lastikler de spin üretebilir fakat ürettikleri spin çok daha azdır. Topu çok iyi döndürebilmek için topu iyi tutan bir lastik yüzeyi gerekir.

Topla temas sırasında raketin hereket ediyor olması ve bu hareketin temas sırasında hızlanması gerekir. Hangi servis şeklini kullanırsanız kullanın, ilk önce kolunuzu hareket ettirerek başlamalısınız ve topla temas ederken de bileğinizi bükmelisiniz. Raket hızının çoğu bilekten gelir (muhtemelen %70 i). Bu yüzden devamlı bileğinizi kullanmaya çalışın.

Son olarak, topla temas sırasında topu fırçalamanız gerekir. Temas ne kadar hafif olursa spin de o kadar fazla olur. Çok spinli servis atabilen üst seviye oyuncuların raketlerini topa yaklaştırmalarının çok sert ve şiddetli olduğu görünür. Fakat topu sadece fırçaladıkları için top çok yavaş gider ve fileyi zor geçer. Servis hareketindeki enerjilerinin neredeyse tümü hız değil spin üretmekte kullanılır. Çalışmayla bunu herkes yapabilir. Bir kutu dolusu top alıp siz de çalışmaya başlayın!

Spinli servis atmayı öğrenmenin bir yöntemi de odanın zemininde çalışma yapmaktır. Topa yana doğru veya geriye doğru falso verip yerde doğru yere zıplayıp zıplamadığına bakabilirsiniz. Topa iyi kesme falso verebilirseniz bir iki defa sizden uzakta zıplayıp sonra size doğru gelmesi gerekir. İyi yanspin uygularsanız bir iki defa zıpladıktan sonra yana doğru gitmesi gerekir. Zemine bir kaç hedef yerleştirip topu hedeflerin arasında zıplatacak şekilde spin çalışması yapabilirsiniz (teorik olarak saf yanspinli bir topun dönüş ekseni topun alt kısmında olduğu için yana doğru zıplamaması gerekir. Fakat masa üzerinde zıpladığı zaman eksen geriye doğru kayarak hafif bir burgulu falsoya dönüşür ve ikinci zıplamada yana doğru gitmesini sağlar. Basit değil mi?).

Top Gidiş Gelişlerinde Spin

Top gidiş gelişleri sırasında normalde daha çok topspin ve kesme vuruşlar yapılır: Bu vuruşlara az da olsa arada bir de spinsiz ve yanspinli vuruş eklenebilir.

Hızlı vuruşların çoğunda bir çeşit topspin vardır. Çok fazla spin üretmek istediğiniz zaman loop vuruşu dediğimiz vuruşu yapmanız gerekir. İyi topspin üretmek için tenis oyuncularının yaptığı gibi tüm vücudunuzu kullanmanız gerekir. Loop vuruşu yapma tekniği bu yazının konusu dışındadır fakat servis atarken geçerli olan raket hızı, firçalama ve top tutan lastik yüzeyi kuralları burada da geçerlidir. Ayrıca daha önce bahsettiğimiz rahat ve gevşek kas kısmını da unutmamak gerekir. Kaslarınız sopa gibi değil kamçı gibi olmalıdır!

Loop ve topspin vuruşlarının güzelliği, topspinin hızlı düşmesinden dolayı topu dışarı atarak hata yapma payını azaltmasına ek olarak ayrıca size bir sonraki topa da atak yapabilme ortamını sağlamasıdır. Oyuncular peş peşe defalarca forehand loop yapıp sayı alabilecekleri sert bir vuruş fırsatı veya rakibin hata yapmasını beklerler.

Topspin ayrıca defansif yüksek toplarda da kullanılır. Topspini (sıkça yanspinli olarak) olan yüksek bir topa şut atmak zordur. Topspin topun masaya değince hızlı bir şekilde masa dışına doğru zıplamasını, ayrıca rakete çarpınca da fırlamasını sağlar. Üst seviyelerde defansif yüksek top atma seyretmesi muhteşem vuruşlar arasındadır. Bir çok oyuncuya karşı da çok etkili olabilmektedir.

Kesme, top gidiş gelişlerinde genelde kesmeye karşı yapılan defansif bir vuruştur. Bir çok oyuncu kesmeye karşı iyi atak yapabilmektedir, bu yüzden bu vuruşu ne zaman yapacağınıza dikkat edin. Bir çok oyuncu bu vuruşu, özellikle servis karşılarken, yanspinli hatta topspinli servislere karşı aşırı şekilde kullanırlar (bu da topun karşıya yüksek olarak gitmesine, yandan veya karşıdan masa dışına çıkmasına sebep olur). Fakat iyi bir kesme çok değerli de olabilir. Bu vuruşun püf noktası etkili olarak yapılabilmesidir. Topa iyi kesme falso vermeyi, topu yükseltmemeyi ve geniş açılı olarak atmayı  öğrenin. Ayrıca rakibe az zaman bırakmak için top zıpladığı anda kesme yapmayı, ve topa çok hafif vurarak karşı tarafta zıpladıktan sonra masa dışına çıkmayacak şekilde kısa olarak atmayı (zor atak yapılabilmesi için) öğrenin. En üst seviyelerde oyuncuların çoğu kısa kesme vuruş yaparlar. Fakat bu hassas bir vuruştur, bu vuruştan önce uzun ve derin kesme yapmayı öğrenmenizi öneririm. Uzun kesme yapabiliyorsanız masanın kenarlarına yakın yerlere daha uzun kesme yapmaya çalışın.

Yanspin, top gidiş gelişlerinde nispeten daha ileri seviye oyuncular tarafından kullanılır. Kesme, blok, loop ve karşı loop vuruşlarında kullanılabilir. Temelde rakibi bir yana doğru hareket ettirerek dengesini bozmak ve hataya zorlamak için kullanılır (belki de tüm zamanların en iyi oyuncusu olan Jan-Ove Waldner bu konuda uzmandır. Yanspinli blok ve yanspinli kesme vuruşları meşhurdur). Özellikle blok veya topspine karşı loop yaparken (özellikle de loopa karşı loop vuruşu yaparken) topun sola doğru kıvrılması için biraz yanspin eklemelisiniz (sağ elle oynayanlar için). %15 yanspin içeren bir vuruş yapmak sadece topspin içeren bir vuruş yapmaya göre daha kolaydır. İleri seviye oyuncular her iki yöne de yanspin yapabilirler.

Spini Anlamak

Masa tenisindeki öğrenmesi en zor olan şey spini anlamaktır (özellikle de iyi bir servisi karşılarken). Bunun sebebi basit ve uygulanabilir bir yöntemin olmamasıdır. Sadece çok çalışma ve tecrübe gerektirir. Fakat bir çok oyuncu yıllarca oynamalarına rağmen spini anlamanın temelini bilmedikleri için hiç bir tecrübe kazanamazlar.

Spini anlamanın doğru noktası raketin topla temasına bakmaktır. Fakat bunu her zaman çok iyi bir şekilde göremeyebilirsiniz. Bu yüzden gerçek spini anlamak için bir kaç küçük "ipucunu" kullanmak gerekir. Aşağıda özellikle servis karşılarken spini anlama konusunda dikkate alınması gereken sekiz etken verilmiştir.

1) Rakibin kullandığı raketin topu tutabilme özelliği.

Düz lastikler genelde en çok spin üreten lastiklerdir. Düz lastiklerin de kendi içinde topu çok tutanlarından hiç tutmayan kaygan yüzeyli (antispin) lastiklere kadar bir çok çeşidi vardır. Pütürlü yüzeyi olan lastikler top tutan düz lastikler kadar spin üretemezler, fakat kısa pütürlü lastiklerin çoğu az/orta seviyesinde spin üretirler. Uzun pütürlü (uzun tırtıl) lastikler normalde fazla spin üretemezler (spin üretme ile rakibin spinli vuruşunu karşılamanın farklı olduğuna dikkat ediniz. Aşağıdaki 8. maddeye bakınız).

2) Raketin topla teması sırasında ürettiği spin miktarı.

Spin miktarı raketin hareket hızı ve topla teması sırasındaki fırçalama hareketi ile doğrudan ilişkilidir (raket yüzeyinin topu tutma özelliğine ek olarak). Topla temas sırasında raket ne kadar hızlı hareket ediyorsa ve fırçalama işlemi ne kadar fazla ise üretilen spin de o oranda fazla olur. Raket hızını görebilmenize ek olarak raketin yalnız topla temas eden kısmını gözlemliyor olmanız gerekir. Bir çok oyuncu çok spin varmış gibi göstermek için raketi hızlı hareket ettirip topa raketin çok hızlı hareket etmeyen sapına yakın bir yerinden vururlar. Bu da az spin üretilmesine sebep olur ve rakip top üzerinde çok spin var diye düşüneceği için etkilidir.

Rakibin topu ne kadar fırçaladığını anlamanın bir kaç yolu vardır. İlk olarak topun raketten ayrılma hızına bakınız. Eğer raket çok hızlı bir şekilde topa yaklaşmış ve top raketten yavaş ayrılmışsa bu enerjinin bir yerlere gitmiş olması gerekir ki bu da fırçalama vasıtasıyla spine gittiğini gösterir. İkinci olarak temas sırasında raketin topa nasıl yaklaştığını gözlemlemek gerekir. Dikkatle bakarsanız topla temasın fırçalama şeklinde olup olmadığını görebilmeniz gerekir. Son olarak da topla temas eden raketin çıkarttığı ses bize ipucu verir. Fırçalama hareketinde fazla ses çıkmaz ve tiz bir tıslama sesine benzer. Eğer tok bir ses duyarsanız az spin var demektir.

3) Raketin topla temas yönünden spin şekli

Ne tür spin olduğunu topla temas sırasında raketin  hareket yönü belirler. Genelde bunu belirlemek kolaydır - topla temas sırasında raketin yönüne bakın. Eğer rakip yarım daire şeklinde bir hareket yapıyorsa bunu belirlemek zorlaşabilir. Bu servis hareketi sırasında raket yön değiştiriyor demektir. Böyle bir durumda hedefiniz topla temas sırasında raketin hangi yöne gidiyor olduğunu belirlemek olmalıdır.

Bunu belirlemenin iki yöntemi vardır. Birinci yöntemde raketin topla temas anının çok kısa bir görüntüsü beyinde oluşturulur ve bu kullanılarak raketin topla temas anındaki hareketi belirlenir. Eğer bunu yapmayı öğrenebilirseniz bir süre sonra topla temas anındaki raket hareketini çok daha tutarlı olarak belirleyebilirsiniz. İkinci yol ise top raketten ayrıldığı andaki yönüne bakmaktır. Raketten hafifçe yukarıya doğru ayrılırsa topspinlidir. Yana doğru ayrılırsa yanspinlidir. Fakat raket genelde çok hızlı hareket ettiği için bunu her zaman anlamak kolay değildir.

Her iki yöntemde de spini anlamayı öğrenirken her servis atıldığında top size doğru gelirken kendi kendinize spin şeklini söyleyin (eğer rakip itiraz etmezse yüksek sesle de söyleyebilirsiniz!). Bu alışkanlığı spini iyice anlamaya başlayıncaya kadar devam ettirin.

4) Topun masada zıplama şekli.

Topun raketle teması sırasında üretilen spinden emin değilseniz spini, topun masanın her iki tarafındaki zıplamasından da anlayabilirsiniz. Eğer top üzerinde topspin varsa alçak ve hızlı bir şekilde zıplayacaktır. Eğer kesme ise o zaman hızını çabuk düşürüp kısa zıplayacaktır. Yanspin (veya özelikkle burgulu spin) varsa o zaman yana doğru zıplayacaktır.

5) Topun havadaki hareket şekli.

Topun havadaki hareketinden spini anlayabilirsiniz. Topspin havada bir yay çizer ve hızlı bir şekilde düşer. Kesme daha düz bir yay çizerek havada yüzüyor gibi gider. Yanspin yana doğru bükülerek gider. Burgulu spin ise havada çok fazla bükülmez fakat yana masanın dışına doğru zıplaması sanki bükülmüş izlenimini verir.

6) Topun dönüp dönmediğini görmek.

Spini topun dönüp dönmediğine bakarak da anlamak mümkündür. Bazı oyuncular topun dönüp dönmediğini topun üzerindeki markaya bakarak söyleyebilirler. Bir çok ileri seviye oyuncu spini doğrudan topa bakarak anladıklarını iddia etmektedirler. Bunu muhtemelen topun markasa bakıp ne kadar bulanık göründüğünden anlarlar. Bunu anlayabilmek kolay değildir. Bazı oyuncular bunu yapabildiklerini iddia ederlerken bazıları da bunu yapmanın imkansız olduğunu iddia etmektedirler.

7) Daha önceki servis veya vuruşlarındaki spin miktarı.

Yukarıda belirtilen yöntemlerin hiçbirisininden spini anlayamadıysanız, tecrübeyle de bulabilirsiniz. Daha önce bir spini yanlış yorumladıysanız, aynı vuruş hareketini gördüğünüz zaman, spini anlayamasanız bile daha önceki vuruşla aynı olduğunu söyleyebilirsiniz. Mesela kesme olduğunu düşündüğünüz bir servisi her karşıladığınızda top ya havaya dikiliyor ya da masa dışına çıkıyorsa topspini yanlış yorumluyorsunuz demektir. Aynı kesme servis hareketini gördüğünüzde tabii refleksinizi bir kenara bırakıp topspinmiş gibi davranın. Bu yöntemin önemli bir sorunu rakibin aynı hareketi yaparak farklı spinler uyguluyor olabilmesidir. Böyle bir durumda spini anlayamıyorsanız değişiklikleri anlamakta da büyük sorun yaşayacaksınız demektir. Spini anlamaya çalışırken önceki vuruşlarla ilgili tecrübelerinizi kullanıp spin yorumunuzda düzeltme yapmanız gerekir. Yalnız bunu sadece yukarıda belirtilen yöntemlerle birlikte yapmalısınız. Ya da ancak en son çare olarak kullanabilirsiniz.

8) Top gidiş gelişi sırasında top üzerinde ne kadar spin vardı ve bunun ne kadarı size geri döndü?

Top üzerine spin yüklerseniz rakibiniz bu spini size geri gönderebilir. Eğer rakibiniz özellikle uzun tırtıl gibi topu fazla tutmayan bir lastik kullanıyorsa bu sıkça olur. Uzun tırtıl (anti ve bazı kısa tırtıl lastikler için de geçerli) gibi lastiklerin yüzeyleri kendi spininizi size geri gönderebilir. Örneğin bir topa kuvvetli topspin vuruşu yaparsanız uzun tırtıl lastikle oynayan bir rakip fazla bir şey yapmadan bu spini olduğu gibi size geri gönderebilir. Daha fazla top tutan bir lastikle oynayan bir rakip de kendi spininizi size geri gönderebilir, fakat çok daha azalmış olarak.

Spinle Başetmek

Spine karşı vuruş yapmak çoğunlukla raket açıları ve vuruş yönü alıştırmasından ibarettir. Her spin için onun etkisini sıfırlayacak bir raket açısı vardır. Ayrıca yine etkisini sıfırlayacak bir vuruş yönü vardır. Hangisinin kullanılacağı genelde sorulan sorudur. Genelde kesmeye karşı raket açılarak yukarıya doğru vuruş yapılır (açık raket demek yukarıya doğru vuruş yapmak, raket kapalı ise aşağıya doğru vuruş yapmak demektir). Diğer spinlerin etkisi ise çoğunlukla raket açısı ayarlanarak sıfırlanır.

Yanspine karşı ise ne kadar sert ve agresif vuruş yaparsanız raketiniz de spinden o kadar az etkilenir. Topa ne kadar yumuşak temas ederseniz topun raketinize çarpınca zıplaması da o kadar fazla olur. Topa tereddüt ederek vuran oyuncular agresif rakiplerden ziyade spine karşı sorun yaşarlar.

Bir servisin spinini anlamayı öğrenirken, topu bekleyip mümkün olduğu kadar geç karşılamak size daha çok reaksiyon zamanı verecektir. Spini anlamaya başlayınca topu daha erken karşılamaya başlayabilirsiniz. Üst seviye oyuncular bile iyi servis atan rakiplere karşı topu bekleyip geç müdahale ederler.

Aşağıda değişik spinli servisleri karşılama listesi verilmiştir.

Topspin: Raketinizi kapatın (aşağıya doğru hedef alın). Topa bu şekilde vurmak topun yükselme veya masa dışına gitme eğilimini sıfırlayacaktır. Topspin çok fazla ise basit bir blok vuruşu yaparak topu karşılamanız gerekir. Topa zıpladığı anda temas etmeniz gerekir. Bunu yapmazsanız topun alçak ve hızlı zıplamasıyla da boğuşmak zorunda kalırsınız.

Kesme. Raketinizi açın (yukarıya doğru hedef alın). Topa bu şekilde vurmak topun aşağıya doğru fileye gitme eğilimini sıfırlayacaktır. Eğer topspin vuruşu yapıyorsanız topu kaldırarak yukarıya doğru bir vuruş yapmanız gerekir. Böyle toplara kuvvetli topspin içeren bir vuruş yapmanın tam zamanıdır!

Yanspin. Spinin aksi yönünü hedef alarak vurunuz. Yanspinli servisleri geri döndürürken hatırlanması gereken iyi bir kural servis atanın raketinin topa vurmadan önce geldiği yöne doğru hedef almaktır. Gelen yanspinli servisi agresif bir şekilde topspin ile karşılamak isterseniz, servisdeki yanspini yok farzedip topspine karşı vuruş yapıyormuş gibi davranabilirsiniz.

Burgulu spin. Topun yana doğru zıplamasına hazır ve pozisyon almış olun. Bu spin sadece üst seviye oyuncularda görülebileceği için öğrenmek için çok fazla zaman da harcamayın. Fakat bu spinle ilgili enteresan özellik, kesmeye çalıştığınız zaman rakete çarpıp yana doğru gitmesi, topun üst tarafına raketi kapatarak vurduğunuzda ise aksi yöne doğru gitmesidir. Bunu anlayabilmek için gelen topun üzerindeki spini ve bu topun altına veya üstüne vurduğunuzda yapacağı hareketi düşünün.

Spinli bir topun havada yay çizmesini sağlayan şey nedir?

Şimdi ciddi bilim konusuna geldik. Bilimle alakası olmayanlar okumayı burada kesip çalışmaya gidebilirler!

Topspinli bir topu düşünün. Top havada giderken topun üst kısmının ileriye doğru dönme hareketi havayı ileriye doğru gitmeye zorlar (daha kesin olarak tanımlanırsa topun üzerindeki hava hareketinin yavaşlamasına sebep olur). Bu da topun üst ön kısmında yoğunluğu yüksek bir hava "kümesinin" oluşmasına sebebiyet verir. Benzer şekilde topun alt kısmının geriye doğru dönüş hareketi havayı topun gerisine doğru çeker ve bu da topun ön alt kısmında düşük hava yoğunluğunun oluşmasına sebep olur. Topun üst ön kısmındaki yoğun hava topu aşağıya doğru iter, yine topun ön alt kısmındaki hava boşluğu da topu vakumlayarak aşağıya doğru çeker. Bunun sonucu olarak top çabuk düşer. Topspinli bir topun çabuk düşmesinin sebebi budur. Aynı kural tüm spinler için geçerlidir. Spinin dönüş yönü değiştikçe topun hareketi de değişir. Mesela bir yanspinli bir top yoğun hava kümesini topun bir yanında, hava boşluğunu da topun diğer yanında oluşturur, bu da topun yana doğru kavis yaparak gitmesini sağlar.

Aynı mantığı uyguladığımızda kesmenin yukarı doğru kavis yapması  gerektiğini söyleyenler olabilir. Yerçekimi etkisinden dolayı kesme yukarı doğru kavis yapmaz. Kesme topu yukarı doğru çekmek ister, yerçekimi ise aşağıya doğru. Sonuçta top başlangıçta düz gider (havada yüzer gibi) ve zaman ilerledikçe yerçekiminin etkisi ağır basar ve top alçalır.

Sonuç

Ciddi bir masa tenisi oyuncusu ile en alt seviye bir oyuncu arasındaki en büyük fark spindir. Bazı oyuncular diğer oyunculara göre topu oyunda daha çok tutuyor olabilirler, fakat spinle başedemezlerse veya kendileri spinli vuruş yapamazlarsa çok büyük bir dezavantajla karşı karşıya kalırlar. Spini kullanmayı ve karşılamayı öğrenin. Bunu yaparsanız kısa zamanda alt seviye oyuncuları (hatta bir çok turnuva oyuncusunu) geride bırakırsınız. Topu döndürmeye başlayın!

Copyright © Larry Hodges.

Tercüme :

 

Son güncelleme tarihi : 16 Şubat, 2003

Copyright © 2001-2006 Ertan Patır

Bu sitenin içeriği kod ve yazılım da dahil olmak üzere, izinsiz kopyalanamaz, çoğaltılamaz veya yeniden yayınlanamaz.

Webmaster :